"Akran zorbalığı akran çatışmasından çok daha fazlası" Çocuğunuzdaki bu değişime dikkat edin

Akran zorbalığı, bir çocuğun bir veya daha fazla akranı tarafından tekrar tekrar ve kasıtlı biçimde kötü muameleye maruz kaldığı bir istismar türüdür. Yıllar öncesinde pek bilinmeyen akran zorbalığı son dönemle hemen hemen her ebeveynin aşina olduğu ve önemsenmesi gereken bir konu haline geldi.  Klinik Psikolog ve Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal, "Akran zorbalığı olağan bir akran çatışmasından çok daha fazlasıdır." diyerek akran zorbalığıyla ilgili merak edilenleri yazdı. 

• 1

  Yıllar öncesinde pek bilinmeyen akran zorbalığı son dönemle hemen hemen her ebeveynin aşina olduğu ve birçok ailenin kaotik bir şekilde yaşadığı bir durum haline geldi. Birçok yetişkin “biz de çocuktuk biz de kavga ederdik didişirdik ama şimdiki gibi bir kötülük yoktu arkadaşlarımızla aramızda” diye düşünüyor. Bunda çok da haksız değiller çünkü çocuklar ve gençler arasında yaşanan anlaşmazlıktan, küsmelerden, kavgalardan çok başka bir boyutta yaşanan düzenli bir zarar verme içeriyor zorbalık.
  
  Çocuğunuzun akran zorbalığına maruz kalıp kalmadığını ya da zorba olup olmadığını anlayabilmek için bazı kriterleri bilmek gerekiyor.
  
  Bir durumun akran zorbalığı olarak değerlendirilmesi için;
  
  Benzer yaşlarda olan kişiler arasında gerçekleşmelidir
  
  Fiziksel, duygusal, maddi, sosyal ya da başka bir açıdan bir güç dengesizliği söz konusu olmalıdır
  
  Kasıtlı olarak üzücü, zarar verici, küçük düşürücü, değersiz ya da yetersiz hissettiren, fiziksel duygusal mental ya da sosyal açıdan zarar veren yaklaşımlar olmalıdır
  
  Bu zarar verici tutum ya da tutumların sürekliliğin olması gerekir

  Bu zorbalıklar yüz yüze de gerçekleşebilir, sanal ortamda mesajlarla ya da sosyal medya üzerinden de yaşanabilir.
  
  

• 2

  Yirmi yıldır zorbalığa maruz kalan çocuk ve gençlerle yaptığım çalışmalarım bana şunu gösterdi ki bu kriterler bir yaklaşımın zorbalık olarak tanımlanması için ne kadar önemliyse, bunlara ya da bunlara benzer başka tutumlara maruz kalan çocukların yaşadıklarını durumu nasıl anlamlandırdıkları ve nasıl hissettikleri ortada bir zorbalık olup olmadığını tanımlamak için en önemli kriterlerden biridir.
  Akran zorbalığını dört ayrı başlık altında toplanabilir; fiziksel, sözel, sosyal ve siber zorbalık.

• 3

  Fiziksel zorbalık: bir kişiyi düşürmek, itmek, çekmek, eşyasına zarar vermek ya da izinsiz el koymak gibi davranışlar
  
  Sözel zorbalık: birisi ile alay etmek, isim takmak, fiziksel özelliği hakkında hoşlanmadığını bilerek dalga geçmek, dedikodu yapmak, iftira atmak gibi yaklaşımlar
  
  Sosyal zorbalık: bir kişiyi gruptan dışlamak, diğer kişiler içinde onu utandırmak gibi yaklaşımşlar
  
  Siber zorbalık: İnternet aracılığı ile bir kişinin fotoğraf ve videosunu izinsiz yaymak, onun görsellerini kullanarak sahte hesap açmak gibi, sosyal medya üzerinden küçük düşürücü, aşağılayıcı tutumlar sergilemek gibi tutumlar

• 4

  ZORBALIK YAPAN-ZORBALIĞA MARUZ KALAN-ŞAHİT OLAN

  Akran zorbalığının bu üç tarafı da yetişkinlerin dikkat etmesi gereken ve asla “benim çocuğum yapmaz” ya da “benim çocuğum bunu yaşamaz” şeklinde düşünülmemesi gereken dinamikler içerir. Akran zorbalığın bu 3 bacağı da çocuğumuzun yaşayabileceği bir durumdur ve hiçbiri göz ardı edilmemelidir.

• 5

  Bir yaşıtına düzenli olarak zorbalık yapan da buna maruz kalan da tüm bunlara şahitlik eden de sizin çocuğunuz olabilir. Her koşulda bu zorbalık resminin bir parçası olan çocuğun mutlaka destek alması gerekir. Bu destek aile üyeleri, öğretmen ve eğitmenler ve gerektiğinde uzmanlar tarafından verilmelidir.

  • İçe kapanma
  • Mutsuzluk
  • Kaygı
  • Akademik başarıda ani düşüşler
  • Yemek yeme alışkanlıklarındaki belirgin değişiklikler
  • İsteksizlik
  • Öfke patlamaları
  • Ağlamalar
  • Uyku sorunları
  • Tırnak yeme
  • Ani şekilde değişen davranışlar
  • Ebeveyn / öğretmen sezgileri
    
    
    

• 6

  Bu belirtiler her zaman akran zorbalığının söz konusu olduğunu göstermese de bu ihtimali de düşündürmeli. Çocuğun yaşadığı duygusal iniş çıkışlar göz ardı edilmemeli. Ancak bu ya da benzeri belirtilerin ortaya çıkması çocuğun yaşadığı ve üstesinden gelemediği zorlayıcı bir durumun önemli sinyalleridir.