Bağırsaklar vücudun ikinci beyni! (Hangi besinler mutluluk veriyor, hangileri mutsuz ediyor?)

Beyin ile bağırsaklar arasında ciddi bir bağlantı olduğu biliniyor, bu nedenle bağırsaklar için “vücudun ikinci beyni” deniyor. Anne karnındaki cenin gelişimi sırasında beyin ve bağırsakların aynı doku kümesinden meydana geldiğini belirten uzmanlara göre, tüketilen gıdalarla mutluluk hormonu serotonin arasında güçlü bir ilişki var. TÜLAY KARABAĞ tulay.karabag@ntv.com.tr

• 1

  Beyin-bağırsak bağlantısının, tüketilen besinlerle mutlu veya mutsuz hissetme arasındaki ilişkiyi de açıkladığını belirten Uzman Diyetisyen Bengi Çetiner, ntv.com.tr'ye yaptığı açıklamada, cenin gelişimi sırasında beyin ve bağırsakların aynı doku kümesinden meydana geldiğini söyledi.

• 2

  Bu hücre dokusunun bir kısmının bağırsak sistemini, diğer kısmının ise merkezi sinir sistemini oluşturduğunu belirten Çetiner, “Bu iki sistem birbirlerine beyin sapından başlayan ve karna giden vagus siniri ile bağlanır. Kişinin ruh halini, iştah ve duygu durumlarını etkileyen serotonin, endorfin gibi nörotransmitterler beyin ve bağırsaklarda bulunur” dedi.
  
  Sağlıklı bir beyin için sağlıklı bir bağırsak sisteminin olması gerektiğini vurgulayan Uzman Diyetisyen, “Antidepresan ilaçların bağırsak sistemini etkilemesinin sebebi de budur” ifadesini kullandı.  

• 3

  Sinir hücreleri arasında elektrik sinyallerini taşımakla görevli bir nörotransmitter olan ve mutluluk hormonu olarak da bilinen serotoninin uykunun, iştahın ve mutluluğun seviyesini etkilediğini dile getiren Çetiner, bu hormonun vücut dinamiğine etkileri hakkında şunları söyledi: 

• 4

  “Serotonin eksikliğinde kişi depresif ve yorgun olur. Stres, düşük kan şekeri ve regl dönemlerinde seviyesi düşen hormone, iştah mekanizması ile de yakından ilişkilidir. Mesela güneş ışığında serotonin miktarı fazladır, kış aylarında ise az. Yazın içimizin kıpır kıpır olması ve iştahın kış aylarına oranla azalması bundandır.”

• 5

  Spor yaparak, kaliteli protein alarak ve doğru beslenerek serotonin seviyesini arttırmanın mümkün olduğunu söyleyen Çetiner, “Araştırmalarda, meyve ve sebze tüketenlerin daha mutlu ve enerjik olduğu gözlenmiştir” dedi ve serotonin seviyesine olumlu katkı sağlayan besinleri şöyle anlattı:

• 6

  BAZI YİYECEKLER MUTLU EDER

  Magnezyum, çinko ve omega 3 içeren yiyecekler mutluluk hormonu için önemlidir. Hindi eti, yumurta, süt, kefir, muz, kakao, domates, portakal, mandalina, ananas, badem, ceviz, susam, keten tohumu ve fıstık yüksek miktarda triptofan içeriğine sahiptir.

• 7

  MUZ

  Meyveler içinde en fazla serotonin salgılatan ise muzdur. Ayrıca potasyum ve B vitamini sayesinde enerji verir. 1 adet muz ile gününüzü daha mutlu geçirebilirisiniz.

• 8

  ÇİLEK

  Afrodizyaklar arasına giren C vitamini ve çeşitli minerallerden zengin olan çilek serotinini arttırır. Mevsiminde günde 6-8 adet çilek tüketebilirisiniz.

• 9

  SÜT, KEFİR

  Günde 1 su bardağı süt veya kefir içmek, içeriğindeki triptofan aminoasidinden dolayı serotonin salgısını arttırır ve kişiyi rahatlatır.

• 10

  BALIK

  Balık, omega 3 sayesinde serotonin hormonunu arttırarak kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağlar. Haftada en az 2-3 defa (1’i mutlaka yağlı olmalı) balık tüketerek mutluluğunuza katkı sağlayabilirsiniz.

• 11

  ÇİKOLATA

  Çikolata da yüksek triptofan içerir. Günde 1-2 kare bitter çikolata tüketmek yeterlidir.

• 12

  MAKARNA, NOHUT, BULGUR

  B vitamini açısından yüksek soya fasulyesi, bulgur, nohut, makarna ve buğday ekmeği mutluluk hormonu salgılatan besinlerdir.

• 13

  KURUYEMİŞ

  E vitamininden zengin ceviz, fındık, badem gibi kuruyemişler triptofan da içerdiklerinden sinir sistemininin düzenli çalışmasına katkıda bulunur. Günde 1 avuç kuruyemiş mutlaka tüketin.

• 14

  HANGİ BESİNLER MUTSUZ EDİYOR?

  Bu besinler mutluluk veriyor, peki serotonin seviyesini düşüren gıdalar hangileri? Uzman Diyetisyen Çetiner’in “mutsuzluk veren besinler” listesinde bulunan ve sınırlı tüketilmesi gereken gıdalar ise şöyle:

• 15

  PROTEİNİN FAZLASI MUTSUZ EDER

  Protein fazlalığı (et, tavuk, yumurta, peynir gibi besinler) kişiyi mutsuz edebilir. Çünkü mutluluk hormonunun salgılanmasındaki en önemli aminoasid olan triptofan, serotonin üretmek için diğer proteinin yapıtaşları ile kan beyin bariyerini aşmak için yarışa girer ve kaybeder. 

• 16

  AŞIRI KAFEİN

  Aşırı kafein kortizolü yükseltir ve hücrelerin insulin seviyelerini azaltır. Kişinin sinirli ve gergin olmasına yol açar. 

• 17

  BASİT ŞEKER

  Kan şekeri dengesizliği yaratan yüksek glisemik indekse sahip yiyecekler, beyaz şeker ve yapay tatlandırıcılar, beyaz un, pirinç, patates gibi nişasta içeriği yüksek besinler, kavun ve karpuz gibi meyveler kan şekerini ani yükseltip hızla düşürerek stres yaratır.

• 18

  HASSASİYET YARATAN BESİNLER

  Mayalı gıdalar, gluten içeren besinler ve süt ürünleri bazı kişilerde hassasiyet yaratabilir. Intoleransı veya hassasiyeti olan kişiler için bu besinler mutsuzluk kaynağıdır.

• 19

  HAZIR VE İŞLENMİŞ GIDALAR

  Konserve yiyecekler, işlenmiş gıdalar, koruyucu eklenmiş hazır gıdalar merkezi sinir sistemi için önemli besin öğelerini içermedikleri için mutsuzluğa neden olabilir.
  
  Fotoğraflar: Getty Images Turkey