‘Tarihi aşılar’ Moderna ve Pfizer-Biontech corona virüs aşılarının karşılaştırması ve bilmeniz gerekenler

Dünyayı yaklaşık bir yıldır etkisi altına alan ve gündemden düşmeyen corona virüs ile mücadelede, aşı yarışı başladığı andan itibaren RNA tabanlı iki aşı, ABD-Alman ortak yapımı Pfizer-Biontech'in corona virüs aşısı BNT162b2 ile ABD’li Moderna’nın mRNA-1273 adını verdiği corona virüs aşısı en ön saflarda yer alıyor. Dünyada ilk kez kullanılacak olan RNA tabanlı aşılar olarak tarihe geçen aşılardan, İngiltere ve ABD'de kullanılmaya başlanan Pfizer-Biontech aşısı ile, geçtiğimiz gün FDA tarafından ‘güvenilir’ notu düşülen ve yarın FDA’dan onay alması beklenen Moderna aşısını karşılaştırarak merak edilenleri derledik. İşte iki aşının karşılaştırılması, merak edilenler ve cevapları... 

Hazırlayan: AKIN MURTEZA / ntv.com.tr

• 1

  2 Aralık’ta İngiltere’de acil kullanım izni alarak onay alan ilk corona virüs aşısı olan Pfizer – Biontech’in BNT162b2 aşısı, geçtiğimiz hafta da Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanarak İngiltere ve ABD’de aktif olarak uygulanmaya başlandı. Geçtiğimiz gün FDA raporlarında ‘güvenilir’ notu düşülen Moderna’nın mRNA-1273 adını verdiği corona virüs aşısının da yarın FDA tarafından onaylanarak kısa bir süre sonra uygulanması bekleniyor.

  Neredeyse bütün dünyanın umut bağladığı, corona virüsten kurtulmanın en kısa yolu olarak gözüken ve tarihte ilk kez kullanılacak olan RNA tabanlı aşılar olan Pfizer-Biontech’in BNT162b2 aşısı ile ABD’li Moderna’nın mRNA-1273 aşısın karşılaştırıp onlara daha yakından bakalım.

• 2

  SON AÇIKLANAN ETKİ ORANLARI NEDİR?

  Moderna’nın corona virüs aşısının testlerinde ikinci dozu vurulduktan yedi hafta sonra aşıyı olanlar arasında yüzde 94,5 etkili olduğu tespit edildi. Yaklaşık 28 bin kişiye uygulanan Moderna aşısının klinik deneylerinde, katılımcıların yarısına corona virüs aşısı, diğer yarısına plasebo enjekte edilirken, corona virüs aşısı olanların yalnızca beşinde corona virüse rastlandığını açıkladı. Dörder hafta arayla uygulanan aşılar sonrasında plasebo verilenlerde de 90 kişide corona virüs tespit edildi.

  Pfizer-Biontech’in corona virüs aşısı BNT162b2’in testlerinde de, ikinci dozu olan hastalar iki ay boyunca izlendi ve etkinliğinin yüzde 95 olduğu tespit edildi. Yaklaşık 37 bin kişi üzerinde yapılan klinik deneylerde, 18 bin 198 kişiye corona virüs aşısı vurulurken 18 bin 325 kişiye plasebo enjekte edildi. Corona virüs aşısı olanlardan 8’i, plasebo alanlardan ise 162’sinde corona virüs tespit edildi.

• 3

  İKİ DOZ ARASI KAÇ GÜN?

  Moderna’nın corona virüs aşısının iki dozu arasında 28 gün bulunurken Pfizer-Biontech’in corona virüs aşısının iki dozu arasında 21 gün bulunuyor. İki şirket de ikinci dozun günü kaçırılırsa hastanın gözlemleneceğini ve ikinci dozun ona göre uygulanacağını belirtiyor.

• 4

  YAŞ GRUPLARINA GÖRE ETKİ ORANLARI NEDİR?

  ABD’li Moderna, geliştirdiği corona virüs aşısının, üçüncü faz denemelerinde 65 yaş üstü bireylerde yüzde 100 etkili olduğunu açıklarken, 18 ila 64 yaş arası kişilerde yüzde 93,4 etkili olduğunu söyledi.

  ABD’li Pfizer ile Alman Biontech ortaklığıyla geliştirilen corona virüs aşısının ise üçüncü faz denemeleri sonrasında 56 yaş ve üzeri kişilerde yüzde 93,7 etkili olduğu belirtilirken 16 ila 55 yaş arası kişilerde ise yüzde 95,6 etkili olduğu açıklandı.

• 5

  KRONİK RAHATSIZLIĞI OLANLARDA ETKİSİ NEDİR? 

  iki aşı da, kronik rahatsızlığı olan kişilerde, kronik rahatsızlığı olmayan kişilere göre daha etkili oldu.

  Moderna aşısı, kronik akciğer hastalığı, kalp hastalığı, diyabet, karaciğer rahatsızlığı, HIV ve şiddetli obezite şikayetleri bulunan kişilerde yüzde 95,9 etkili olurken bu sayılan rahatsızlıklara sahip olmayan kişilerde yüzde 94 etkili oldu.

  Pfizer-Biontech aşısının ise, kanser, böbrek rahatsızlığı, demans ve vasküler rahatsızlığı olan kişilerde yüzde 95,3 etkili olduğu açıklanırken bu rahatsızlığa sahip olmayanlarda yüzde 94,7 etkili olduğu belirtildi.

• 6

  KADINLAR VE ERKEKLERDE EŞİT DERECEDE Mİ İŞE YARIYOR?

  Hem Pfizer-Biontech aşısı hem de Moderna aşısı erkeklerde kadınlardan daha etkili sonuçlar verdi.

  ABD’li Moderna’nın mRNA-1273 adını verdiği corona virüs aşısı erkeklerde yüzde 95,5 etkili olurken kadınlarda ise yüzde 93,5 etkili oldu.

  ABD-Alman ortak yapımı Pfizer-Biontech corona virüs aşısı BNT162b2, klinik testleri sonucunda erkeklerde yüzde 95,3 etkili olurken kadınlarda ise yüzde 93,9 oranında corona virüs koruması sağladı.

• 7

  AĞIR VAKALARDAKİ ETKİSİ NEDİR?

  ABD’li Moderna, ağır corona virüs hastalarında yüzde 100 etkili olduğunu açıkladı. Yapılan klinik deneylerde ağır şekilde corona virüs geçiren on bir kişinin hepsinde etkili olduğunu belirtti.

  Pfizer-Biontech corona virüs aşısının ise ağır corona virüs vakalarında etkisi klinik deneyler sonrasında yüzde 66,4 olarak açıklandı. Klinik deneyleri dört kişi üzerinden gerçekleştirilen çalışmada dört kişinin birinin aşı, diğer üçünün ise plasebo aldığı, plasebo alan üç kişiden ikisinin hastaneye kaldırıldığı açıklandı.

• 8

  YAN ETKİLERİ NELERDİR?

  Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yayınlanan raporda, her iki aşının da acil kullanım iznini etkileyecek bir yan etkisinin bulunmadığı açıklandı. Moderna aşısının klinik denemelerine katılanların yaklaşık yüzde 90’ı aşının ikinci dozundan sonra enjekte edildiği bölgede kısa süreli bir ağrı hissettiklerini iletirken Pfizer-Biontech aşısında bu oran yaklaşık yüzde 80 oldu.

  Plasebo alanlara oranla daha fazla enjeksiyon ağrısı kaydedilirken her iki aşıda da en yaygın yan etkiler yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, titreme ve eklem ağrısı oldu. Bununla birlikte Moderna’nın klinik çalışmalarına katılanlar, Pfizer-Biontech’e göre daha fazla yan etki belirtti.

  Moderna aşısının klinik deneylerinde ikinci dozu alan katılımcıların yüzde 63’ü baş ağırıi yüzde 68’i yorgunluk, yüzde 45’i eklem ağrısı ve yüzde 48’i titreme bildirirken Pfizer - Biontech aşısının klinik çalışmalarına katılan deneklerin yüzde 39’u baş ağrısı, yüzde 51’i yorgunluk, yüzde 19’u eklem ağrısı ve yüzde 23’ü titreme bildirdi.