Filistin'i devlet olarak tanıyan ve tanımayan ülkeler

İspanya, Norveç ve İrlanda'nın açıklamalarının ardından hangi ülkelerin Filistin'i devlet olarak tanıdığı soruları yeniden gündeme geldi. Birleşmiş Milletler'e (BM) üye 193 ülkeden 139'u Filistin'i devlet olarak tanıyor. Bu tarihi süreç, 1988 yılında Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat'ın Filistin'i başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet olarak ilan etmesiyle başladı. Peki, Filistin'i devlet olarak tanıyan ve tanımayan ülkeler hangileri?

• 1

  İspanya, Norveç ve İrlanda, bu hafta yaptıkları ortak açıklamada, Filistin devletini tanıyacaklarını duyurdu.

  Bu açıklamanın ardından hangi ülkelerin Filistin'i devlet olarak tanıdığı soruları yeniden gündeme geldi.

• 2

  BM'YE ÜYE 193 ÜLKEDEN 139'U FİLİSTİN'İ TANIYOR

  Birleşmiş Milletler'e (BM) üye 193 ülkeden 139'u Filistin'i devlet olarak tanıyor.

  Bu ay, BM Genel Kurulu'nun 193 üyesinden 143'ü, sadece devletlerin yapabileceği bir şey olan Filistin'in BM'ye katılması yönünde oy kullandı.

• 3

  BİRÇOK BATI AVRUPA ÜLKESİ TANIMIYOR

  Orta Doğu, Afrika ve Asya'nın çoğu Filistin devletini tanıyor ancak Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, Japonya, Güney Kore ve birçok Batı Avrupa ülkesi tanımıyor.

• 4

  TÜRKİYE TANIYAN İLK ÜLKELERDEN OLDU

  15 Kasım 1988'de, birinci İntifada'nın ilk yıllarında, Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, Filistin'i başkenti Kudüs olan bağımsız bir devlet olarak ilan etti.

  Bunu sürgünde olduğu Cezayir'den yaptı ve Cezayir Filistin'i resmen tanıyan ilk ülke oldu.
  
  Filistin'i tanıyan Avrupa ülkelerinin çoğu, bunu eski Sovyet blokunun bir parçası olarak yaptı.

  Türkiye de Filistin'i tanıyan ilk ülkelerden oldu.

• 5

  FİLİSTİN'İ DEVLET OLARAK TANIYAN ÜLKELER

  1988'de Filistin'i şu ülkeler tanıdı:

  Cezayir, Bahreyn, Endonezya, Irak, Kuveyt, Libya, Malezya, Moritanya, Fas, Somali, Tunus, Türkiye, Yemen, Afganistan, Bangladeş, Küba, Ürdün, Madagaskar, Malta, Nikaragua, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Sırbistan, Zambiya, Arnavutluk, Brunei, Cibuti, Mauritius, Sudan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Mısır, Gambiya, Hindistan, Nijerya, Seyşeller, Sri Lanka, Namibya, Rusya, Belarus, Ukrayna, Vietnam, Çin, Burkina Faso, Komorlar, Gine, Gine-Bissau, Kamboçya, Mali, Moğolistan, Senegal, Macaristan, Cape Verde, Kuzey Kore, Nijer, Romanya, Tanzanya, Bulgaristan, Maldivler, Gana, Togo, Zimbabve, Çad, Laos, Sierra Leone, Uganda, Kongo Cumhuriyeti, Angola, Mozambik, Sao Tome ve Principe, Gabon, Umman, Polonya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Botsvana, Nepal, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Butan, Batı Sahra.

• 6

  1989'dan 1999'a kadar Filistin'i tanıyan ülkeler ise şu şekilde:

    Malavi, Güney Afrika, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, Papua Yeni Gine, Kazakistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Gürcistan, Bosna Hersek, Esvatini, Ruanda, Etiyopya, İran, Benin, Kenya, Ekvator Yeni Ginesi, Vanatu, Filipinler.

• 7

  İlk Oslo Anlaşması 13 Eylül 1993 tarihinde imzalandı.

  İsrailli ve Filistinli liderler arasında imzalanan bu anlaşmayla her iki taraf da ilk kez birbirini tanımış oldu ve on yıllardır süren çatışmayı sona erdirme sözü verdi.

  Eylül 1995'te ikinci bir anlaşma imzalandı. Oslo Anlaşmalarının, İsrail'in yanında bir Filistin devleti şeklinde Filistinlilerin kendi kaderlerini tayin etmelerini sağlaması gerekiyordu.

• 8

  2000'den 2010'a kadar çoğunluğu Latin Amerika'dan 12 ülke de Filistin'i devlet olarak tanıdı.

  Bu ülkeler listesinde;

  Brezilya, Arjantin, Bolivya, Ekvador, Venezuela, Dominik Cumhuriyeti, Kosta Rika, Lübnan, Fildişi Sahili, Karadağ, Paraguay, Doğu Timor yer aldı.

• 9

  2011 yılına gelindiğinde, Filistin tam üyelik için kampanya yürütmesine rağmen BM'ye katılamadı. 

  Ancak UNESCO, Filistinlilere BM kültür ajansında tam üyelik verdi ve bu, ABD'nin kurumu feshetmesine yol açtı.

• 10

  2012 yılında BM Genel Kurulu, Filistin'in statüsünün “üye olmayan gözlemci devlet” olarak değiştirilmesi lehinde oy kullandı ve 2015 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi Filistin'i taraf olarak tanıdı.

• 11

  2014 yılında İsveç, Batı Avrupa'da Filistin'i tanıyan ilk ülke oldu.

  2011'den bu yana Filistin devletini tanıyan ülkeler ve yönetimler listesi şöyle şekillendi:

  Meksika, Saint Kitts and Nevis, Kolombiya, Saint Lucia, İsveç, Guatemala, Haiti, Vatikan, Tayland, Şili, Guyana, Peru, Suriname, Uruguay, Lesotho, Güney Sudan, Suriye, Liberya, El alvador, Honduras, Saint Vincent ve Grenadinler, Belize, Dominika, Antigua and Barbuda, Grenada, İzlanda.

• 12

  Bu yıl ise Filistin'i tanıyan ülkeler arasında Bahamalar, Trinidad ve Tobago, Jamaika ve Barbados da yerini aldı.