İlişkili Haberler
Şeyda Canepa / NTV - Milano
Avrupa'nın en yaşlı nüfusuna sahip İtalya'da Aralık ayında başlayan aşı kampanyasında bugüne dek 80 yaş üzeri olanların sadece yüzde 40'ı aşı olabildi. Corona virüs risk kategorileri içinde olan 80 yaş üzeri hak sahiplerinden önce öğretmen, avukat, gazeteci, spor hocaları gibi kategorilere öncelik verilmesi tartışma konusu oldu.
İtalya'da her bölgenin yerel yönetimi risk kategorisi içeren listeler oluşturdu. Merkezi hükümetin belirlediği rehber baz alınarak aşılanmaya hak kazananların randevu alabilmesi için çağrı merkezleri oluşturuldu. Ancak işleyişte hem corona virüs aşısı için hak sahibi olan kategoriler hem de organizasyon konusunda ülke çapında sorun yaşanmaya devam ediyor.
YAŞLILAR AŞI BEKLİYOR
60 milyon nüfuslu İtalya'da 21 Mart verilerine göre 7 milyon 800 bin aşı dozu yapıldı. Bunların 2 milyon 840bini ikinci doz olmak üzere toplamda nüfusun yüzde 5,6'sı aşılandı. 16 yaş üzeri yaklaşık 48 milyon kişi aşılanmayı bekliyor. Bunların arasında en zor durumda olanlar sağlık sorunları yüzünden evlerinden çıkamayanlar ve teknolojiyi kullanmayı bilmedikleri için internet üzerinden randevu alamayan yaşlılar.
Lombardia bölgesi başta olmak üzere bazı gönüllü dernekleri evlere giderek aşı yapmak için öncü oldu ancak yeterli sayıda aşı yapılamadı.
İtalyan sağlık sisteminde yakın zamana dek en başarılı bölge olarak örnek gösterilen Lombardia'da aşı randevuları için oluşturulan merkezi randevu sistemindeki işleyişteki aksaklıklar yüzünden geçtiğimiz hafta sonu binlerce kişi aşılanamadı. Bölgedeki hastanelerde aşı yapmak için hazır bekleyen sağlık personeli boşuna bekledi. Çağrı merkezinin hafta sonu hak sahibi hiç kimseyi aramadığı ve yönlendirmediği ortaya çıktı. Merkez sorumlusu görevinden alındı.
ÖNCELİK POLEMİĞİ
Öte yandan okulların özellikle üniversitelerin kapalı olmasına rağmen öğretmenlerin yaşlılardan önce aşılanması konusunda da tartışmalar var. Aynı şekilde bazı yerel yönetimler avukat ve gazeteciler gibi meslek gruplarını da risk kategorisine ekledi. İtalyan basınına bugüne dek hiç olmadığı kadar yaşlılardan mektup yoluyla şikayetler geldiği bildirildi. Aşı kampanyasında belirtilen risk kategorileri listesinde sadece yaşlılar değil onlara bakanlar da ilk sıralarda geliyor. Bakıcılar ve yaşlıların çocukları bu kategori içinde yer alıyor. Toplam 7 milyon kişiyi ilgilendiren bu kategori 'care giver' İngilizce terimi ile listede yer alıyor. Ancak bazen yaşlılardan önce bu kategori içindekiler aşılanıyor. Doktorların elde kalan son doz aşılarına talip olanlar da ayrı sorun oluşturuyor.
YEDEK LİSTE BİLMECESİ VE AŞI KURNAZLARI
Annesi ve babası 80 yaşın üzerinde olan ünlü bir gazeteci 'care giver' kategorisine girdiğini beyan ettiği halde aşı olduktan sonra sosyal medya hesabında ebeveynlerinin yaşadığı bölgeden oldukça uzakta lüks bir tatil beldesinden bir otelde yayınladığı fotoğraf polemik konusu oldu. İl Fatto Quotidiano gazetesi yazarı ve televizyon yorumcusu Andrea Scanzi isimli gazeteci ebeveynlerine bakmakla yükümlü olduğu gerekçesi ile care giver olarak son doz aşı yedek listesine kayıtlı olduğunu ve prosedüre uyduğunu söyleyerek kendisini savundu.
Ancak kendisine aşı yapan doktor başta olmak üzere olaya karışanlar hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatıldı. Ayrıca gazetecinin aşı olduğu Toscana Bölgesi'ndeki yedek liste Jandarma'ya bağlı kamu sağlığı kontrol müfettişleri tarafından incelenmeye alındı. Hak sahibi olmadığı halde aşı olanlar arasında spor hocaları, mankenler, müzisyenler de olduğu belirtildi. Buna karşın bölgede 80 yaş üzeri hak sahibinden sadece yüzde 5'inin aşılandığı ortaya çıktı.
Son haftalarda gündeme gelen son doz aşıların randevuya gelmeyen hak sahipleri yüzünden ziyan edilmesi konusu corona virüs ile mücadele için hükümet tarafından atanan General Francesco Paolo Figliuolo son noktayı koymuş ve son doz aşıların mutlaka kullanılması gerektiğine dair talimat vermişti. Ancak aile doktorları başta olmak üzere yetkili kişi ve makamlar tarafından ortak bazda bir yedek bir liste oluşturulmadığı için bu konuda belirsizlik hatta kaos yaşanıyor.
Özellikle Pfizer aşısının 6 doz olması ve 6 saat içinde dozların tüketilmesi gerektiği için randevuya gelmeyen hak sahiplerinin yerine bazen yedek listede olanlar arasında zamanında yetişebilenler bazen de 'doğru yerde ve doğru zamanda' bulunan, sağlık personelinin tanıdıkları arasında yer alan ancak hak sahibi olmayanlar aşı oldu. Bu tip haberlerden sonra son günlerde aşı merkezlerinin önüne gidip bekleyen ve 'artan doz' talebinde bulunanlar da çoğaldı.
Hükümet bugünden itibaren merkezi bir randevu sisteminin devreye sokulması için çalışmalar başlattı. Ayrıca aşı için gece vardiyasının da devreye sokulmasına karar verildi. Yeni sistem ile yaşlıların aşılanmasının hızlanması bekleniyor. Florida Üniversitesi'nde görev yapan dünyaca ünlü İtalyan virolog Ilaria Capua Corriere della Sera Gazetesi'ne verdiği söyleşide bir kez daha corona virüs ile mücadelede yaşlıların aşılanmasının en önemli faktör olduğunu belirtti.
DRAGHİ DEVREDE
Aşı tedariki ve aşı üretimi konusunda Avrupa nezdinde çalışmaların hızlandırılması için aktif rol oynayan Başbakan Mario Draghi, Merkel ve Macron'u arayarak yarın yapılacak Avrupa Konseyi zirvesi öncesi görüşmelerde bulundu. Draghi, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen ile de corona virüs ile savaşta mücadele için yapılması gerekenler konusunda görüşmelerini de sürdürüyor. İtalya'da ilaç firmalarından kaynaklanan gecikmeler ve iptaller yüzünden 1 milyon 700 bin aşı eksikliği oluştu.
İtalya'ya Mart-Haziran ayları arasında yaklaşık 50 milyon doz aşı gelmesi bekleniyor. General Figliolo sabah saatlerinde yaptığı açıklamada 10 gün içinde 4,5 milyon doz aşı beklendiğini söyledi.