Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin dışişleri bakanları, yaz tatili arasından sonra ilk defa bugün bir araya geldi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell başkanlığında toplanan bakanlar, Ukrayna, Gazze, Venezuela gibi gündemdeki dış politika konularını ele alacak.
Bu yılkı toplantıya beş yılın aranın ardından Türkiye de davet edildi.
Ankara'yı Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil ediyor.
Diplomatik kaynaklar, bu daveti AB-Türkiye ilişkilerinin yeniden canlandırılmasına ilişkin çağrılara yönelik bir diyalog arayışı olarak değerlendiriyor.
Borrell toplantı öncesi, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile ortak basın açıklaması düzenledi.
Borrell, AB'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları çerçevesinde dondurulan Rus varlıklarından 1,4 milyar euro'nun Ukrayna'ya ve Kiev'i askeri açıdan destekleyen ülkelere gönderildiğini duyurdu.
Ukrayna'nın savunma kapasitesini artırması için bu tür doğrudan bir adımın ilk kez atıldığına işaret etti ve Kiev'e hava savunma ekipmanı sağlamanın öncelik olmaya devam ettiğini söyledi.
Kuleba'nın Batılı ülkelerin silahlarının Rusya içerisindeki meşru hedeflere yönelik kullanımına izin verilmesi talebini dile getireceğini vurgulayan Borrell, bu kısıtlamaların kalkması gerektiğini de ifade etti.
"YUNANİSTAN TÜRKİYE'NİN AB'DE İLERLEYİŞİNDEN YANA"
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Belçika'da temaslarına başladı.
Fidan, ilk olarak Yunanistan Dışişleri Bakanı Giorgos Yerapetritis ile görüştü.
Yerapetritis, bir Türk Dışişleri Bakanı'nın beş yıl aradan sonra bu toplantıya katılmasının kritik öneme sahip olduğunu belirtti.
Toplantının Türkiye-Avrupa ilişkilerini konuşmak için bir fırsat olacağını vurgulayan Yerapetritis, "Yunanistan temelde Türkiye'nin Avrupa ilerleyişinden yanadır" diye konuştu.
Yunan bakan, Birleşmiş Milletler (BM) inisiyatifi ile Kıbrıs meselesinin çözümü için müzakerelerin tekrar başlatılmasına yönelik çabaları da son derece önemli bulduğunu ifade etti.
Fidan ile bu konuları ikili görüşmede ele alacaklarını aktardı.
Hakan Fidan daha sonra İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares ve Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib ile bir araya geldi.
BAKAN FİDAN: TOPLANTI, AB İLE İLİŞKİLERİMİZİN CANLANMASI AÇISINDAN ÖNEMLİ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Brüksel'de AB Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı'na katılımının ardından, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
"Brüksel’deki toplantı, AB ile ilişkilerimizin canlanması açısından önemli." diyen Fidan, Türkiye'nin bir süredir bu toplantılara davet edilmediğini anımsattı.
Toplantıya Türkiye'nin çağırılmış olmasını "müspet bir gelişme" olarak niteleyen Fidan, yaklaşık iki saati bulan toplantıda Türkiye-AB ilişkilerinin nasıl ileri götürülebileceği ile küresel ve bölgesel konularda Türkiye ile AB'nin nasıl bir işbirliği geliştirilebileceğinin detaylıca ele alındığını belirtti.
Fidan, şöyle devam etti:
"Bugün, AB’li meslektaşlarımın neredeyse tamamı, Türkiye’yle dış politika, güvenlik ve savunma politikaları başta olmak üzere tüm alanlarda yapısal ve düzenli diyalog ile istişarelerin sürdürülmesi gerektiğini vurguladılar. Rusya-Ukrayna, Gazze’deki savaş, Suriye, Irak, Orta Doğu, Afrika ve Güney Kafkasya konularında Türkiye’nin önemli bir rol oynadığını söylediler. Türkiye ile AB’nin daha yakın ve daha derin istişare yapmasının ve ortak politika oluşturmasının önemine değindiler."
Gelecek dönemde ilişkilerin ivme kazanması için teknik konularda somut adımların atılması gerektiğini vurgulayan Fidan, "Öncelikle, 2019’da askıya alınmış olan yerleşik diyalog mekanizmalarının tekrar işletilmesi gerekiyor. Gümrük Birliği'nin güncellenmesi konusundaki beklentilerimiz sürüyor." diye konuştu.
VİZE SERBESTESİ ÇALIŞMALARI
Fidan, öncelik verilen konulardan birinin de vize serbestisi olduğunu kaydederek, ilgili 66 kriterin karşılandığını, geriye kalan 6 kriterin tamamlanması için ilgili kurumlarla birlikte çalışıldığını ifade etti.
Bakan Fidan, "Vize serbestisi sağlanana kadar vatandaşlarımızın Schengen vizesi başvuru sürecinde yaşadıkları zorlukların ve engellerin giderilmesi amacıyla çalışmaya devam ediyoruz. Çok girişli ve uzun süreli vizelerin yaygınlaştırılması için AB ve üye ülkelerle temaslarımızı sürdürüyoruz." diye konuştu.
KIBRIS KONUSU
"Biz, Türkiye-AB ilişkilerini canlandırmanın herkesin menfaatine olduğuna inanıyoruz. Ancak, Kıbrıs sorunuyla Türkiye-AB ilişkileri arasında bir bağ kurulmasının sağlıklı bir yöntem olmadığını ve herhangi bir sonuç vermeyeceğini vurguladık." ifadelerini kullanan Fidan, AB üyeliğinin Türkiye için stratejik bir hedef olduğunun altını çizdi.
Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bunu muhtelif vesilelerle açıkça ifade ettiğini anımsatarak, "Olumlu gündem üzerinden mesafe almak istiyoruz. AB de aynı şekilde müspet bir yaklaşım sergilerse, bu herkesin menfaatine olacaktır." dedi.
KEÇELİ: AB'NİN DİYALOG ARAYIŞI
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli davete ilişkin yaptığı açıklamada, bunu AB'nin bir "diyalog arayışı" olarak değerlendirildiğini söylemişti.
Keçeli, "Bu adımın ilişkilerimizi çıkmaza sokan 15 Temmuz 2019 tarihli AB Dış İlişkiler Konseyi kararlarının önümüzdeki dönemde tadil edilmesine zemin hazırlamasını umuyoruz. Bu davet, bölgesel ve küresel sınamalar karşısında Türkiye ve AB arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi gerekliliğinin AB tarafından anlaşıldığına da işarettir" ifadelerini kullanmıştı.
MACARİSTAN'DA DEĞİL BELÇİKA'DA
Toplantı, AB dönem başkanı Macaristan'ın yerine Belçika'da gerçekleşecek.
Başta Budapeşte'de yapılması planlanan toplantı, 1 Temmuz'da dönem başkanlığını üstlenen Macaristan ile AB yönetimi arasında yaşanan gerginlik nedeniyle Brüksel'e alındı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın, Moskova'yı ziyaret ederek Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesine yönelik tepkiler nedeniye toplantının yerini değiştirmişti.
Ziyaret, AB yönetiminden Orban'ın Birliği temsil etme yetkisinin olmadığı, ziyaretin AB dış politikası ile uyumsuz olduğu gibi nedenlerle sert biçimde eleştirilmişti.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto'nun toplantıya katılıp katılmayacağı henüz bilinmiyor. Ancak Borrell'in her üye ülkenin ilgili bakanını toplantıya davet ettiği öğrenildi.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI
Gündemdeki ana iki konuyu Ukrayna ve Ortadoğu'daki son durum oluşturacak.
Toplantı Ukrayna oturumuyla başlayacak, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba da konuşma yapacak.
Bu oturumda bakanlar, Rusya'nın Ukrayna'nın özellikle enerji hatlarına saldırıları bağlamında kışa hazırlık için ülkenin nasıl destekleneceğini, haziranda İsviçre'de yapılan uluslararası barış konferansı çerçevesinde çabaların devam ettirilmesini, Rusya üzerindeki baskının artırılması ve yaptırımlar dahilinde dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna için kullanılmasını kolaylaştırılmasını ele alacak.
AB'nin "Ukrayna Yardım Fonu" isimli yeni mali aracı da dahil olmak üzere Ukrayna'ya askeri yardımların artırılması da görüşülecek.
GAZZE ATEŞKES MÜZAKERELERİ
Ortadoğu oturumu genel hatlarıyla Gazze ve Batı Şeria'daki durumun tartışılmasını ve çatışmayı azaltmanın yollarını aramayı içerecek.
İsrail ile Hamas arasında esir takası ve Gazze'deki ateşkes çabaları için devam eden müzakereler ele alınacak, durumun Lübnan'daki yansımaları ve bu ülkeyi destekleme ihtiyacı görüşülecek.
Borrell'in daha önceki açıklamalarında değindiği, Batı Şeria'da İsrailli yerleşimci şiddetiyle ilgili İsrail hükümeti mensuplarını kapsayacak bir yaptırımı bakanların gündemine getirmesi bekleniyor.
Ayrıca AB'nin Filistin Yönetimi'ne, ekonomisini yeniden yapılandırması ve mali sürdürülebilirliğe destek olmak için geçen ay açıkladığı 400 milyon avroluk mali desteğin sağlanmasına ilişkin detaylar da ele alınacak