Florürlü diş macunu çocuklara zararlı mı?

Florür maddesini tartışmaya açan konuların başında yetişkinlerden çok çocukların florürlü maddeleri diş macunları ile birlikte almasıyla başladı. Florür konusundaki önemli detayları Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği) Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Barış Karabulut, eskiden şebeke sularına katılan florürün artık İsveç, Japonya ve Hollanda gibi ülkelerde yasaklandığını söyleyerek şöyle konuştu:

"Florür tartışmalı bir maddedir. Düşük dozlarda diş çürümelerini engellediği için diş macunlarına, hatta bazı ülkelerde şebeke suyuna katılırken, son yıllarda zararları faydalarından daha çok tartışılıyor. Ancak şu bilinmelidir ki florürün zararlı etkileri uzun süreli ve yüksek dozlarda yani yanlış kullanım sonucu ortaya çıkmaktadır.

“BAZI İLLERİN ŞEBEKE SUYUNDA DOĞAL FLORÜR BULUNUYOR”

Çin, Avusturya, Belçika, Finlandiya, Danimarka, Norveç, İsveç, Hollanda, Macaristan ve Japonya gibi bazı ülkelerde suya florür katılması yasaktır. Türkiye’de sulara florür katılmamaktadır ancak pek çok ilimizin şebeke suyunda doğal olarak florür bulunduğu yapılan çeşitli araştırmalarca ortaya konmuştur. Üstelik şebeke suyu tek florür kaynağı değildir. Hazır meyve suyu ve gazlı içeceklerden tutun, bebek mamalarına kadar pek çok üründe florür bulunuyor.”

FLORÜR MADDESİ ÇÜRÜKLERİN ÖNLENMESİNDE ETKİLİ

Florun, çürük oluşumunun önlenmesinde, minede başlamış olan çürüğün durdurulmasında etkili ve bu konuda güvenilir bir ajan olduğunu söyleyen Dr. Karabulut, “Doğru yöntem ve dozlarla kullanıldığında çürük riskini azaltmaktadır. Flor kullanımında kişiye özgü ihtiyaçlar tespit edilip fayda-zarar (hafif veya orta şiddette florozis) hesaplaması doğru yapılmalıdır. Aaştırmalar; topikal (yüzeysel) florür uygulama yöntemlerinin daha etkin olduğunu ortaya koymuştur. Diş macunları, jeller, gargaralar gibi florür içeren ürünlerle çürük oluşumunun azaltılması hedeflenmektedir. Florür ayrıca başlangıç çürüklerinin durdurulması, hassasiyetin azaltılması amacıyla da kullanılmaktadır” dedi.

FLORÜRLÜ DİŞ MACUNLARININ YUTULMASI ÇOCUKLAR İÇİN RİSKLİ 

Florürlü diş macunlarının özellikle küçük çocuklarda sağlık riski yarattığını belirten Karabulut, florürlü diş macunlarının fazla miktarda yutulması durumunda ne gibi etkiler meydana geleceği konusunda şunları söyledi:

“Florürlü diş macunlarının uzun süre yutulmasıyla kalıcı diş renk bozukluğu (dental florozis), mide rahatsızlıkları, akut zehirlenme, deri döküntüleri ortaya çıkabilir. Çocukların hoşuna giden tatların kullanılması da tartışmalı bir konudur. Özellikle küçük çocukların yutma refleksleri tam gelişmemiştir ve diş macununu her zaman büyük miktarlarda yutabilirler. Bu yüzden FDA, 1997’de diş macunu üreticilerinden ABD’de satılan tüm florürlü macunlara zehirlenme uyarısı koymalarını istedi. Bu uyarıda "6 yaşın altında olan çocukların erişemeyecekleri yerde saklayınız. Eğer kazara bir fırçalama için kullanılan miktardan fazlasını yutarsanız profesyonel yardım arayanız veya acilen zehir kontrol merkezleri ile irtibata geçiniz" yazmaktadır.

FAZLA MİKTARDA FLORÜR ALIMI NASIL ETKİ YAPAR?

Florürün zararlı etkileri akut ve kronik olarak ele alınacak olursa anlık fazla miktarda florür alımıyla mide bulantısı ve ağrısı, kusma, baş dönmesi gözlenebilir. Uzun dönem ve yüksek dozda florür alımı neticesinde florozis denen bir mine hasarı görülür. Bu hasar hafif boyutlardaysa opak-beyaz lekeler, çizgiler olarak görülür. Daha ağır durumlarda yüzeyde girinti çıkıntılarla birlikte sarı-kahverengi renklenmeler gözlenir. Her iki durumda da önemli estetik sorunlara yol açan bir tablodur.
Yetişkinlerde bu riskler çok daha azdır. Yetişkinlerin macun veya gargaraları yutma ihtimalleri daha düşüktür. Yutulan küçük miktarlar ise herhangi bir soruna yol açmaz. Fazla miktarda yutulursa en sık rastlanılan durum mide bulantısı ve kusmadır.
Piyasadaki diş macunlarının %95'inde florür bulunmaktadır. 0-3 yaş arası çocuklar için üretilen diş macunlarına florür eklenmemektedir."